04.08.2025

Gölgede Kalmayan Gerçek: İnşaatlarda Isı Stresi Riski

Yükselen sıcaklıklar,inşaat çalışanlarının sağlık ve güvenliğini tehdit ediyor;bu yüzden etkili önlemler almak, düzenli su tüketimi sağlamak ve bilinçli koruma yöntemleri uygulamak, ısı stresi kaynaklı riskleri azaltmada hayati rol oynuyor.

🌍 Küresel Isınma ve Isı Stresi

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) “Working on a Warmer Planet” başlıklı raporuna göre, 2030 yılına kadar ısı stresine bağlı üretkenlik kayıplarının küresel düzeyde 80 milyon tam zamanlı işe karşılık geleceği öngörülmektedir. İnşaat sektörü, tarımın ardından bu etkiden en çok etkilenen sektörler arasında yer almakta, açık alanda yoğun fiziksel efor gerektiren faaliyetlerin ısı stresi nedeniyle daha da riskli hale geldiği vurgulanmaktadır.

Yüksek sıcaklıklar sadece verimliliği düşürmekle kalmamakta; dikkat dağınıklığı, bilinç kaybı ve ekipman hataları gibi durumlarla iş kazası riskini de ciddi şekilde artırmaktadır. Bu nedenle iklim değişikliğinin etkileri, yalnızca çevresel değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik risk alanı olarak da öne çıkmaktadır.

☀️ Sıcakla Gelen Tehlike

Küresel sıcaklık rekorlarının kırıldığı ve aşırı sıcak hava dalgalarının yaygınlaştığı son dönemde, özellikle inşaat sektörü gibi açık alanda yürütülen ve yoğun fiziksel efor gerektiren işler, çalışan sağlığı açısından ciddi tehditler oluşturmaktadır. Sıcak hava kaynaklı ısı stresi, başta kalp-damar sistemi rahatsızlıkları olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarını tetikleyebilir; ayrıca yüksekten düşme ya da ekipman kaynaklı kazaların görülme olasılığını artırabilir.

🛠️ Risk Değerlendirmesinde Sıcaklık Faktörü Unutulmamalı

Isı stresi ve buna bağlı sağlık sorunlarının önlenmesi için sıcak havada çalışma koşulları (çalışma ortamı, yapılan işin türü, çalışanın yaşı, sağlık durumu vb.) risk değerlendirmesi kapsamında ayrıca ele alınmalıdır. Özellikle kalıp, donatı, çatı gibi alanlarda görev yapan çalışanlar için özel önlemler alınması gereklidir. Bu önlemler sadece çalışma sürelerini değil, dinlenme aralıkları, gölgelendirme ve su tüketimi gibi destekleyici unsurları da içermelidir.

⚙️ Mühendislik ve İdari Önlemlerle Isı Stresiyle Mücadele

Mühendislik kontrolleri kapsamında:

📌 Çalışma alanında hava sirkülasyonunun artırılması,

📌 Gölgelikler ve yansıtıcı bariyerler kullanımı,

📌 Isı yayan yüzeylerin yalıtımı,

📌Nem oluşturan faktörlerin ortadan kaldırılması (ıslak zemin, buhar vb.) gibi teknik önlemler uygulanabilir.

İdari kontroller kapsamında ise:

📌 Günün en sıcak saatlerinde iş yükünün azaltılması,

📌 Serin alanlarda düzenli dinlenme molaları,

📌 Günlük çalışma saatlerinin yeniden düzenlenmesi,

📌 Çalışanlara ve formenlere ısı stresi belirtileri hakkında eğitim verilmesi,

📌 İkili çalışma sistemi ile çalışanların birbirini gözlemlemesi,

📌 Hava durumu verilerinin günlük olarak takip edilmesi,

📌 Isı stresine karşı duyarlılığı artıran uyumlaştırma planları hazırlanması önem arz etmektedir.

💧 Su Tüketimi Hayati Öneme Sahip

Sıcak ortamda çalışan bireylerin düzenli aralıklarla su tüketmeleri, ısıya bağlı rahatsızlıkların önlenmesinde kritik rol oynamaktadır. Su ihtiyacı önceden planlanmalı; suyun içilebilir, serin (15°C’nin altında), kolay erişilebilir ve yeterli miktarda olması sağlanmalıdır. Susama hissi beklenmeden, her 15-20 dakikada bir yaklaşık bir bardak su tüketimi önerilir. Ayrıca idrarda renk takibi, vücudun yeterli sıvı alıp almadığının pratik bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.

👕 Kişisel Korunma ve Giysi Tercihleri

Giyimde yapılacak doğru tercihler, sıcakla mücadelede önemli bir fark yaratmaktadır:

📌 Açık renkli, hafif ve nefes alabilir kumaşlardan yapılmış giysiler tercih edilmelidir.

📌 Geniş kenarlı, UV koruyucu şapkalar kullanılmalı,

📌 Güneşin doğrudan temas ettiği bölgeler için güneş koruyucu ürünler uygulanmalı,

📌 Isıyı hapseden dar kıyafetlerden kaçınılmalıdır.

Sıcak hava koşullarında güvenli çalışmaya dair alınabilecek önlemler hakkında daha ayrıntılı bilgi için, internet sitemiz yayınlar bölümünde yer alan dokümanları inceleyebilirsiniz.