Sosyal Tesisler

İnşaat sahalarında iş görmekte olan her bir çalışanın uygun çalışma ortamında işlerini yürütebilmesi için bu çalışanların;

• Tuvaletler, yıkanma yerleri (duşlar) ve lavabolar

• Elbiselerini değiştirme / soyunma yerleri,

• Yemekhane,

• Dinlenme ve barınma yerleri

gibi ihtiyaçlarının giderilmesi için uygun şekilde düzenlenmiş tesislere yeterli erişiminin olması önem arz etmektedir.

Bu tesislerin varlığı, saha içindeki konumları ve düzenli bakım ve kontrolleri her projenin proje hazırlık aşamasında dikkate alınmalıdır.

Tesislerin planlanması yapılırken aşağıdaki hususlara önem verilmelidir:

• Yapılan işin niteliği ve o işle ilgili sağlık riskleri,

• Çalışanların bu tesislere yürümesi/ulaşması için gereken mesafe,

• İşin süresi ve farklı çalışma konumlarının sayısı,

• Tesisleri kullanacak kişi sayısı,

• Tesislerin temizliği ve bakımı,

• Bu tesislerin inşaat aşamasında yerlerinin değiştirilip değişmeyeceği bilgisi.

Soyunma yerleri ve elbise dolapları

Çalışanlar için uygun soyunma yerleri sağlanmalı ve soyunma yeri gerekmeyen işyerlerinde çalışanların elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer tahsis edilmelidir.

Soyunma yerleri özellikle aşağıda belirtilen hususlara sahip olmalıdır:

• Kolay ulaşılabilir yerde olması,

• Yeterli kapasitede olması,

• Yeterli sayıda oturma yerleri bulunması,

• Kadınlar ve erkekler için ayrı soyunma yerleri olması,

• Her çalışan için çalışma saatleri içinde giysilerini koyabilecekleri yeterli büyüklükte kilitli dolaplar bulunması,

• Nemli, tozlu, kirli, tehlikeli maddeler ile çalışılan yerlerde ve benzeri işlerde iş elbiseleri ile harici elbiselerin ayrı yerlerde muhafaza edilmesi için, her çalışan için yeterli nitelikte iki bölmeli dolap veya iki ayrı elbise dolabı bulunması.

Duşlar ve lavabolar

Kadın ve erkek çalışanlar için ayrı ayrı olmak üzere sıcak ve soğuk su imkânı bulunan uygun yıkanma yerleri ve duşlar tesis edilmelidir. Duşlar, çalışanların rahatça yıkanabilecekleri genişlikte, dışarıdan içerisi görünmeyecek, uygun havalandırma, aydınlatma, termal konfor ve hijyen şartları sağlanacak şekilde yapılmalıdır.

Çalışma yerlerinin ve soyunma odalarının yakınında, gerektiğinde sıcak suyu da olan lavabolar yer almalıdır.

Bu duş ve lavabolar her zaman çalışanların kullanımına hazır halde olmalı, buralarda gerekli temizlik malzemeleri bulundurulmalıdır. Duş veya lavaboların soyunma yerlerinden ayrı yerlerde bulunması durumunda, duş ve lavabolar ile soyunma yerleri arasında kolay geçiş yolları sağlanmalıdır.

Tuvaletler ve lavabolar

Çalışma, dinlenme, yıkanma ve soyunma yerlerine yakın yerlerde, kadın ve erkek çalışanlar için ayrı ayrı olmak üzere, yeterli sayıda tuvalet ve lavabolar tesis edilmeli ve tuvalet ve lavabolarda, uygun havalandırma, aydınlatma, termal konfor ve hijyen şartları sağlanarak gerekli temizlik malzemeleri bulundurulmalıdır.

Dinlenme ve barınma yerleri

Özellikle, çalışan sayısının fazla olması, işin niteliği veya çalışma yerinin uzak olması ve benzeri nedenlerin sağlık ve güvenlik yönünden gerektirmesi halinde, çalışanlara, kolay ulaşılabilen dinlenme veya barınma yerleri sağlanmalıdır. Bu tür imkânlar yoksa iş aralarında çalışanların dinlenebileceği uygun yerler tesis edilmelidir

Dinlenme ve barınma yerleri, sağlık şartları ve dış etkilerden korunma bakımından yeterli nitelikte, mahfuz bir yere, zemini düzeltilerek kurulmalı ve drenaj için gerekli tedbirler alınmış olmalıdır.

Dinlenme, barınma ve sosyal amaçlı kullanılan tesisler, yanıcı olmayan ve kolay tutuşmayan malzemeden inşa edilmeli, barınma amacıyla çadır ve branda kullanılmamalıdır. Meskûn mahal dışında, yol, demiryolu, köprü inşaatı gibi açık havada yapılan çalışmalarda, barınma ve benzeri ihtiyaçları gidermek amacıyla, sadece yanmaz malzemelerden yapılmış çadırlar kullanılmalıdır.

Barınma yerlerinde kullanılan ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri, elektrik tesisatları ile aydınlatmalar için gerekli güvenlik tedbirleri alınarak yeterli ve uygun araçlar sağlanmalı, yangına neden olmayacak şekilde tesis edilip, kullanıma alınmalıdır. Isıtma sistemlerinde yangın riski oluşturacak mangal, maltız ve benzeri açık ateş kullanılmamalıdır.

Barınma yerlerinde, çalışanların kullanmaları için yeterli sayıda karyola, ranza, yatak, battaniye ve benzerleri temin edilerek bunların temiz bir halde bulundurulması sağlanmalıdır.

Dinlenme ve barınma yerlerinin yeterli genişlikte olmalı ve bu yerlerde çalışanlar için yeterli sayıda masa ve arkalıklı sandalye buldurulmalıdır. Dinlenme ve barınma yerlerinde sigara içmeyenlerin sigara dumanından korunmaları için de gerekli tedbirler alınmalıdır.

Sabit barınma tesislerinde; bir dinlenme odası, bir boş vakit değerlendirme odası, yeterli duş, tuvalet, lavabo ve temizlik malzemesi bulundurulur. Çalışan sayısı göz önünde bulundurularak bu yerlerde yatak, dolap, masa ve arkalıklı sandalyeler bulundurulur ve bunlar, kadın ve erkek çalışanların varlığı dikkate alınarak yerleştirilir.

Çalışılan yerlerde ve barakalarda, çalışanlar için yeterli miktarda içme suyu bulundurulmalı ve çalışanlara uygun koşullarda, yemeklerini yiyebilecekleri ve gerektiğinde yemeklerini hazırlayabilecekleri imkânlar sağlanmalıdır.

Engelli çalışanlar

Engelli çalışanların çalıştığı işyerlerinde, engel durumları dikkate alınarak gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Özellikle bu düzenlemelerin çalışma yerleri ile kullanılan kapılar, geçiş yerleri, merdivenler, duşlar, lavabolar ve tuvaletlerde yapılması dikkate alınmalıdır.